Kim jest doradca finansowy?
W chwili gdy chcemy wziąć kredyt, albo skorzystać z leasingu najczęściej znamy ogólny zarys sytuacji, ale nie bardzo wiadomo gdzie szukać pomocy. Znajomi nie zawsze dysponują takimi informacjami jakich potrzebujemy, rozpiętość ofert jest ogromna a na ogół nie ma czasu – ani odpowiedniego doświadczenia – by je rzetelnie przeanalizować. Poza tym zdajemy sobie zwykle sprawę, iż bojąc się że popełnimy jakiś błąd decyzyjny, nie patrzymy na zauważane możliwości wystarczająco obiektywnie. Wiadomo jednak, że rynek usług finansowych obsługują fachowcy, pojawia się więc pomysł, by skorzystać z pomocy takiej osoby, uprzednio znajdując ją w internecie. Pojawia się jednak pytanie – kogo właściwie szukamy? Wiele osób powodowanych niewiedzą wpisuje w wyszukiwarce „doradca finansowy Szczecin”. I tu pojawia się problem, ponieważ w dziedzinie jaka nas interesuje ktoś taki jak doradca finansowy formalnie nie istnieje.
Po pierwsze i najważniejsze – ustawa
Rynek produktów finansowych to rozległa i złożona dziedzina. Aby móc z nią pracować konieczne są regulacje prawne zabezpieczające interesy Klientów. Tą która nas interesuje jest ustawa o kredycie hipotecznym z marca 2017 r. Poza samym produktem jakim jest kredyt ustawa mówi również o nadzorze nad pośrednikami kredytu i agentami. Jako akt prawny dużo zmieniła w sprawach kredytów hipotecznych i procedur ich udzielania, głównym powodem dla którego się pojawiła była dyrektywa unijna. Regulacja dotyczyła również potocznie używanego terminu doradca finansowy.
Co się zmieniło?
Dla osób obeznanych z tematem, znających bieżące perspektywy rynku finansowego tamte regulacje są już dziś czymś oczywistym. Zmiany dotyczyły kredytów udzielonych konsumentom - chodziło o to, że umowy o kredyt powinny się odnosić do kredytu zabezpieczonego albo na hipotece albo innym prawem związanym z nieruchomością mieszkalną i nie może być przeznaczony na cele związane z działalnością gospodarczą, czy rolniczą. Co jeszcze? Uregulowano kwestie tytularne specjalistów. Właśnie dlatego termin „doradca finansowy” nie może być używany w odniesieniu do ekspertów przygotowujących realizacje wybranej oferty kredytowej.
Specjalista specjaliście nie równy
Do wejścia w życie wspomnianej ustawy specjaliści, którzy zajmowali się pomocą w wyborze kredytu spośród ofert wielu banków i czuwali nad procesem jego uzyskania określani byli różnymi mianami, takimi jak doradca kredytowy, albo właśnie doradca finansowy. Podobnie rzecz się miała z nazewnictwem oferowanych przez nich usług. Regulacje objęły również te kwestie. Zdefiniowano dokładnie kim jest pośrednik kredytowy i jakie ciążą na nim obowiązki (przedstawienie i oferowanie umów o kredyt hipoteczny, podejmowanie prac przygotowawczych, pomoc w skompletowaniu dokumentów kredytowych), pojawiła się też definicja powiązanego pośrednika kredytu hipotecznego, działającego dla określonej liczby kredytodawców, którzy nie stanowią co najmniej połowy liczby kredytodawców na rynku usług udzielania kredytów hipotecznych.
Skala rynku a poziom ekspercki
Jako ciekawostkę warto zauważyć, że polski rynek finansowy to ponad pół tysiąca banków spółdzielczych i komercyjnych. Większość z nich oferuje kredyty hipoteczne. Nie ma takiego pośrednika, który reprezentowałby połowę z nich i znał dokładnie ich propozycje, a mówimy o kilkuset instytucjach. Tyle, że większość tych instytucji ma znikomy udział w ogólnym rynku kredytów będąc lokalnymi bankami o ograniczonym zasięgu. Jeśli chodzi o wygląd ogólny sytuacji to by było na tyle, nas jednak interesuje wciąż kwestia nazewnictwa, a dokładnie terminu „doradca finansowy”, który wciąż nie wyszedł z użycia z powodu potocznego rozumienia rynku usług finansowych.
Doradca finansowy – o co właściwie chodzi
Ustawa w odniesieniu do podmiotu gospodarczego pracującego z rynkiem kredytów hipotecznych wyklucza używanie w nazwie tak firmy jak i profesji określeń „doradca” i doradztwo”. Dlaczego? Według ustawodawcy „doradcą” będzie tylko taki podmiot, który nie otrzymuje od kredytodawcy wynagrodzenia za pośrednictwo w zawarciu umowy kredytowej. A ponieważ Klienci zawierający umowy o pożyczkę nie powinni być obciążani dodatkowymi kosztami takimi jak wynagrodzenie dla obsługującego ich specjalisty, rynek kredytów działał dzięki opłacaniu takich usług przez kredytodawców. Tym samym termin doradca finansowy przestał być stosowny wobec pośredników kredytowych, agentów powiązanych pośredników i innych fachowców związanych z produktami rynku finansów.
Z jednej strony można powiedzieć, że zmiany są niewielkie. Ekspert finansowy nie pobiera prowizji od swoich Klientów, współpracuje z kredytodawcami o największym zasięgu i zna najlepsze oferty kredytowe, dzięki czemu obiektywny wybór najlepszej propozycji należy do jego priorytetów. Tyle, że nie można go już określić mianem doradcy finansowego, choć Klienci nie zawsze o tym wiedzą.
Krajobraz po ustawie
Inne zmiany wprowadzone przez omawianą ustawę są dziś dla nas częścią rzeczywistości. Kwestie wprowadzonych przez nią regulacji pojawiają się w kolejnych artykułach wyjaśniających kryteria postępowania wobec poszukujących kredytu Klientów w określonej sytuacji – zarabiających za granicą, marynarzy, obywateli Ukrainy itp. Możemy jednak przypomnieć najważniejsze efekty jej zapisów:
- Kredyt może być udzielony wyłącznie w walucie dochodu lub w walucie, w której kredytobiorca posiada większość oszczędności.
- Kredytów hipotecznych mogą udzielać wyłącznie banki oraz SKOKi, czyli instytucje podlegające Komisji Nadzoru Finansowego.
- Reklama kredytu hipotecznego podlega określonym prawidłom tj. musi być jednoznacznie rzetelna, zrozumiała oraz widoczna (czytelna) – bez dwuznacznych i nieprecyzyjnych sformułowań za to ze wszelkimi istotnymi informacjami.
- Nie wolno prowadzić sprzedaży wiązanej. Dozwolona jest sprzedaż łączona, ale Bank musi pokazać jak wygląda oferta bez dodatkowych produktów.
- Decyzja kredytowa musi zapaść w ciągu 21 dni od złożenia kompletnego wniosku.
- Oferta, którą przedstawia bank ma ustawową ważność przez 14 dni.
- Odmowa udzielenia kredytu hipotecznego musi być uzasadniona.
- Opłaty za wcześniejszą spłatę kredytu podlegają regulacji tj. bank nie może ich ustalać w sposób arbitralny.
Doradca finansowy poszukiwany?
Wiemy już dlaczego termin doradca finansowy nie może być używany przez ekspertów umożliwiających podjęcie satysfakcjonującej decyzji w kwestii leasingu, kredytu hipotecznego, ubezpieczeń, lub innych operacji inwestycyjnych wymagających znajomości oferty banków. Oczywiście jeszcze przez jakiś czas pewien odsetek Klientów będzie szukać pomocy wpisując przeglądarce tę właśnie frazę, a ponieważ algorytmy wyszukiwania nie znają szczegółów polskiego ustawodawstwa, hasło „doradca finansowy Szczecin” może mieć różny efekt. Na początku niniejszego artykułu wspomnieliśmy jednak, że poszukiwania osoby kompetentnej w materii kredytów zaczynają się często od rozpytywania znajomych. Jeśli po lekturze takiego tekstu, ktoś nam powie że potrzebuje takich usług warto powiedzieć, że zamiast doradcy lepiej poszukać po prostu doświadczonego eksperta finansowego, obeznanego ze strukturą dostępnych ofert kredytowych, który za pomoc swoim Klientom nie pobiera od nich żadnych opłat.